Jetlag? Bakkie!
Wie een jetlag heeft, doet er wellicht goed aan om een kopje koffie te drinken. Cafeïne maakt de biologische klok namelijk gevoeliger voor licht, waardoor de klok zich sneller aanpast aan een nieuw ritme.
Dat concluderen Leidse onderzoekers in het tijdschrift European Journal of Neuroscience. Zij onderzochten de effecten van cafeïne op vermoeide muizen en bewijzen voor het eerst dat de stof hun biologische klok gevoeliger maakt voor licht. Mogelijk, zeggen ze, werkt dat ook bij mensen.
De biologische klok, een hersengebied van ongeveer twintigduizend neuronen, wordt gewoonlijk geactiveerd door licht. Ons dag- en nachtritme is daarvan afhankelijk. Maar als er sprake is van slaaptekort, is de klok een stuk minder gevoelig voor licht, door ophoping van de slaperig makende stof adenosine tijdens het waken.
Cafeïne lijkt het effect van adenosine tegen te gaan. In het onderzoek, geleid door hoogleraren Joke Meijer en Tom de Boer van het LUMC, bleken muizen met slaaptekort na toediening van cafeïne toch een actieve biologische klok te hebben onder invloed van licht. Gedragsexperimenten bij de muizen laten ook een verhoging in lichtgevoeligheid van de klok zien.
Effect op neuronaal niveau
‘Dit zou dus kunnen betekenen dat een jetlag sneller over gaat als je een kopje koffie drinkt’, zegt promovenda Hester van Diepen, een van de onderzoekers. Maar of dit principe bij mensen en muizen hetzelfde werkt, is nog de vraag: ‘Natuurlijk moeten we dat eerst testen. Muizen zijn wel nachtdieren. Toch lijkt de werking van hun biologische klok veel op de onze, dus het is best mogelijk dat ook dit principe vergelijkbaar werkt’, zegt Van Diepen.
Winni Hofman, universitair docent slaap en slaapstoornissen aan de Universiteit van Amsterdam en niet betrokken bij het onderzoek, noemt de resultaten interessant. ‘Het effect van cafeïne op activiteit na slaperigheid is natuurlijk al bekend. Maar het is nieuw dat de onderzoekers naast een effect op gedrag ook een effect hebben aangetoond op neuronaal niveau.’
Psychofysioloog Jan Snel van de Universiteit van Amsterdam, gespecialiseerd in stoffen als cafeïne, noemt de bevindingen intrigerend: ‘In noordelijke landen met donkere winters wordt erg veel koffie gedronken. Het kan zijn dat Scandinaviërs onbewust elk sprankje licht proberen uit te buiten door zich er gevoeliger voor te maken. Een vorm van zelfmedicatie, dus.’
Bron: Volkskrant.nl / Rineke Voogt
Comments RSS Feed